Trẻ có thể mắc bệnh tay chân miệng nhiều lần

Bệnh tay chân miệng  (TCM) hiện nay là bệnh rất dễ mắc nhất là trẻ dưới 3 tuổi, gây nhiều tác hại đến đến sức khỏe của trẻ, nhất là những trường hợp mắc bệnh TCM do virút EV71. Một trong những thắc mắc mà phụ huynh cũng rất quan tâm đó là trẻ đã bị mắc bệnh TCM rồi có bị tái nhiễm nữa không? Những lần mắc bệnh sau có nghiêm trọng hơn lần trước không?

Có thể bị tái nhiễm nhiều lần

Theo các bác sĩ chuyên về bệnh truyền nhiễm tại các bệnh viện tuyến chuyên khoa, trẻ có thể bị mắc bệnh TCM lần thứ 2, lần thứ 3, thậm chí lần thứ 4 hoặc nhiều hơn vì những lý do như sau:

- Trẻ em và người lớn sau khi bị nhiễm virút gây bệnh TCM, dù có biểu hiện lâm sàng hay không có triệu chứng lâm sàng thì người bệnh ít nhiều vẫn có thể có kháng thể chống lại virút, nhất là virút EV71. Tuy nhiên, lượng kháng thể này không nhiều và không bền vững theo thời gian nên không đủ để bảo vệ trẻ khi có sự lây nhiễm kế tiếp khi trẻ tiếp xúc với nguồn lây.

- Ngoài hai chủng virút gây bệnh TCM phổ biến ở trẻ em Việt Nam hiện nay là virút EV71 và chủng virút Coxsackie A16 còn có hơn 10 chủng virút thuộc nhóm virút đường ruột (còn gọi là Enterovirus) có thể gây bệnh TCM cho trẻ. Đây chính là lý do trẻ có thể bị mắc bệnh TCM nhiều lần.

- Khi trẻ bị nhiễm bệnh TCM do một chủng virút nào đó, trẻ chỉ có kháng thể chống lại loại virút mà trẻ vừa bị nhiễm. Hoàn toàn không có tình trạng miễn nhiễm chéo giữa các chủng virút gây bệnh TCM ở trẻ.

• 
• 

Mức độ nghiêm trọng ở những lần mắc bệnh tiếp theo

Hiện nay vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều của các bậc phụ huynh về mức độ nghiêm trọng của những lần tái nhiễm bệnh TCM tiếp theo, có ý kiến cho rằng trẻ mắc bệnh TCM lần sau thường bị nhẹ hơn so với lần mắc bệnh trước đây vì trẻ đã mắc bệnh ít nhiều sẽ có kháng thể giúp tiêu diệt mầm bệnh nếu bị nhiễm lần tiếp theo. Nhiều phụ huynh khác lại cho rằng trẻ bị mắc bệnh TCM lần sau thường bệnh nặng hoặc nghiêm trọng hơn lần trước vì cơ thể trẻ quá yếu nên mới bị tái nhiễm bệnh TCM nhiều lần. Tất cả những ý kiến trên đều chưa có bằng chứng khoa học để xác nhận. Theo nhận định của các chuyên gia dịch tễ từ Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế cho biết: thách thức lớn nhất hiện nay đối với giới chuyên môn là vẫn chưa xác định chính xác về độc tính của chủng virút EV71, về sự tương quan giữa chủng virút E71 và các chủng virút khác gây bệnh TCM cho con người với mức độ nghiêm trọng của bệnh, cần tiếp tục thực hiện nhiều công trình nghiên cứu khoa học sâu hơn, trong đó nhấn mạnh sự hợp tác chặt chẽ giữa Việt Nam và các nước trong khu vực trong cuộc chiến đẩy lùi căn bệnh nguy hiểm này.

Theo kinh nghiệm thực tế của các bác sĩ lâm sàng trực tiếp tham gia công tác điều trị bệnh TCM tại những bệnh viện tuyến chuyên khoa, mức độ nghiêm trọng của bệnh TCM thường phụ thuộc vào những yếu tố sau đây:

- Chủng virút gây bệnh TCM mà trẻ bị nhiễm. Thông thường chủng virút EV71 đang được xem là chủng virút rất nguy hiểm đối với bệnh nhi, nhiễm chủng virút này bệnh nhân dễ xảy ra các biến chứng nặng dẫn đến tử vong. Thống kê của Cục Y tế dự phòng cho biết thêm, số trường hợp tử vong chủ yếu là do virút EV71, cụ thể trong năm 2013 100% trường hợp tử vong của bệnh TCM đều do virút EV71.

- Trẻ càng nhỏ tuổi khi bị nhiễm bệnh TCM càng dễ bị bệnh nặng, đặc biệt là nhóm trẻ dưới 3 tuổi, nhóm tuổi có sức đề kháng kém nhất, tử vong do bệnh TCM của nhóm trẻ dưới 3 tuổi chiếm tới 75 - 86% trong 3 năm qua.

- Những bệnh nhân có cơ địa miễn dịch yếu kém như trẻ em bị suy dinh dưỡng nặng, trẻ bị hội chứng suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải (trẻ bị nhiễm HIV/AIDS), trẻ đang được điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch liên tục và kéo dài… Những trẻ này không may bị nhiễm bệnh TCM có nhiều khả năng trẻ sẽ mắc bệnh nặng và nhiều biến chứng.

Phụ huynh cần ghi nhớ trước đây triệu chứng bệnh thường biểu hiện rõ là những mụn nước, bọng nước ở lòng bàn tay, bàn chân và niêm mạc miệng, hiện nay nhiều trẻ bị bệnh không bộc lộ rõ triệu chứng, thậm chí khi xét nghiệm mới phát hiện trẻ mắc bệnh TCM. Nhiều trường hợp virút gây bệnh đã tấn công vào não bộ, hoặc virút đã gây biến chứng tại các cơ quan như hô hấp, tuần hoàn nhưng vẫn không có biểu hiện đặc trưng của bệnh.

ThS.BS. ĐINH THẠC

Có nên dùng váng sữa thay cho bú mẹ?

Váng sữa không thể thay thế sữa và nhất là sữa mẹ vì nó không chứa đủ các chất dinh dưỡng như trong sữa mẹ, đặc biệt là hàm lượng đạm trong váng sữa thấp.

Váng sữa là gì ?

Trước đây, váng sữa được chế biến bằng cách vớt phần trên cùng của sữa và cho làm lạnh. Ngày nay, nhà sản xuất sử dụng máy ly tâm để tách phần trên cùng của sữa, đó chính là váng sữa. Tùy thuộc vào cách chế biến sẽ có nhiều loại váng sữa khác nhau. Ngoài ra, còn có váng sữa nhân tạo được chế biến từ các loại dầu thực vật (dầu dừa, dầu cọ, …), bổ sung thêm casein (đạm sữa bò) và đường lactose (loại đường có trong sữa bò).

Váng sữa không thể thay thế sữa và nhất là sữa mẹ

Quan sát nhãn ghi trên hộp váng sữa, chúng ta sẽ thấy thành phần chủ yếu của váng sữa là chất béo. Lượng chất béo trong 1 hũ váng sữa cao gấp đôi so với chất béo có trong 1 ly sữa thông thường của trẻ. Do đó, đây là nguồn cung cấp năng lượng rất cao. Tuy nhiên, chất đạm cùng vitamin và khoáng chất có trong váng sữa rất ít. Vì vậy, các bậc cha mẹ không nên dùng váng sữa để thay thế sữa cho trẻ.

Những trẻ nên dùng váng sữa

Váng sữa có thành phần chất béo cao, cung cấp nhiều năng lượng nên tốt cho những trẻ đang cần nhiều năng lượng: trẻ từ trên một tuổi bị thiếu cân, suy dinh dưỡng, trẻ mới ốm dậy. Với những trẻ này, các bà mẹ nên dùng váng sữa làm bữa ăn phụ cho trẻ.

Lượng váng sữa có thể cho trẻ ăn trong ngày phụ thuộc vào tuổi, cân nặng và loại váng sữa được mua. Trung bình, trẻ 6 - 12 tháng tuổi có thể ăn 1 hộp váng sữa/ngày, trẻ trên 1 tuổi: có thể ăn 1 - 2 hộp/ngày, tùy vào mức độ dung nạp của trẻ. Không nên cho trẻ ăn quá nhiều có thể gây đầy bụng, tiêu chảy do hàm lượng chất béo quá cao.

Những trẻ không nên dùng váng sữa

- Trẻ dưới 6 tháng tuổi.

- Trẻ bị thừa cân - béo phì.

- Trẻ đang bị tiêu chảy.

- Trẻ dị ứng với sữa bò.

Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cần cho trẻ dưới 6 tháng tuổi bú mẹ hoàn toàn. Vì vậy, chỉ nên cho trẻ ăn váng sữa sau 6 tháng tuổi nhằm bổ sung thêm năng lượng giúp trẻ tăng cân tốt hơn.

Nếu dùng váng sữa thay cho sữa mẹ trẻ sẽ bị thiếu chất đạm, dễ dẫn đến suy dinh dưỡng, thiếu máu do thiếu các vi chất dinh dưỡng.

Những điều cần lưu ý

Váng sữa rất dễ bị hỏng nên cần được bảo quản trong tủ lạnh, nơi có nhiệt độ tương đối ổn định. Không nên để váng sữa ở bên cánh cửa tủ lạnh vì khi mở cửa tủ lạnh thường xuyên sẽ không giữ được nhiệt độ ổn định.

Sau khi mua, bạn nên sử dụng càng sớm càng tốt.

Chỉ nên mua váng sữa ở những đại lý có uy tín, có đủ điều kiện bảo quản tốt. Khi mua cần chú ý hạn sử dụng, thành phần ghi trên hộ

ThS.BS. LÊ THỊ HẢI

Bí quyết vệ sinh răng miệng khi nắn chỉnh răng

Ngày nay có nhiều trẻ em và người lớn có nhu cầu nắn chỉnh răng. Bên cạnh những kết quả tốt về thẩm mỹ, chức năng do nắn chỉnh răng mang lại, nếu chúng ta không để ý đến vấn đề vệ sinh răng miệng trong thời gian điều trị thì nhiều hậu quả xấu có thể xảy ra như sâu răng, viêm lợi. Tuy nhiên, những sự cố này có thể khắc phục được nếu vệ sinh răng miệng đúng cách.

Vì sao phải vệ sinh răng miệng khi nắn chỉnh răng?

Với hầu hết mọi người thì chải răng và dùng chỉ tơ đúng cách đã có thể giúp đảm bảo vệ sinh răng miệng, tuy nhiên, với bệnh nhân đang điều trị chỉnh nha cố định thì như thế vẫn chưa đủ. Thức ăn rất dễ bị mắc lại bên dưới dây cung, xung quanh các chun tại chỗ và vì vậy tạo điều kiện thuận lợi để hình thành mảng bám. Nếu mảng bám không được loại bỏ hoàn toàn khỏi bề mặt răng và xung quanh mắc cài, bệnh nhân sẽ có nguy cơ cao bị viêm lợi, sâu răng và hôi miệng. Vi khuẩn trong mảng bám hấp thu đường và chuyển hóa thành acid. Acid có thể kích thích lợi, gây sâu răng và hôi miệng. Do vậy, việc lấy sạch mảng bám thường xuyên là rất quan trọng. Có vậy, sau khi hoàn tất quá trình chỉnh nha, bề mặt răng bên dưới mắc cài mới được khỏe mạnh và bóng đẹp.

Trong quá trình nắn chỉnh răng cần vệ sinh răng miệng đúng cách.

Một số bí quyết vệ sinh răng miệng

Chải răng

: Bạn nên sử dụng bàn chải với lông bàn chải mềm vì nó dễ chui vào các góc và kẽ cũng như không gây tổn thương lợi. Không cần thiết phải dùng bàn chải máy nhưng nếu bạn có thì vẫn có thể sử dụng nó để chải trên mắc cài. Lưu ý không đập phần nhựa ở phía sau bàn chải vào phần cánh mắc cài vì nó có thể gây hại cho mắc cài. Ngoài ra, nên dùng ở tốc độ quay vừa phải để tránh làm hỏng hay rơi mắc cài. Tuy vậy, cách tốt nhất vẫn là dùng bàn chải tay thông thường vì chúng ta có thể kiểm soát được lực tốt hơn. Chải răng ít nhất 3 lần một ngày. Tốt nhất là chải răng sau tất cả các bữa ăn để đảm bảo không có thức ăn mắc lại xung quanh mắc cài. Nếu bạn không có điều kiện chải răng sau bữa trưa thì ít nhất cũng phải súc miệng thật kỹ với nước.

Đặt bàn chải không phải trên bề mặt mắc cài mà trên phần răng tiếp giáp với lợi, xoay tròn những vòng nhỏ. Bạn có thể đẩy lông bàn chải luồn bên dưới dây thép ở phía trên và phía dưới mắc cài để lấy di thức ăn và mảng bám bên dưới dây thép. Bạn phải chắc rằng lông bàn chải phải tựa lên lợi và răng. Nếu bạn tựa bàn chải lên dây cung môi thì bàn chải ở cách xa nướu và việc chải răng sẽ không hiệu quả.

Vào buổi tối, hay bất cứ lúc nào có thời gian, bạn nên bỏ ra ít nhất 5 phút để chải răng thật kỹ. Bắt đầu với bàn chải kẽ răng, rất hiệu quả để lấy đi một lượng lớn mảnh vụn thức ăn, dụng cụ này cũng cần dùng hằng ngày để lấy đi mảng bám trên răng và nướu. Bẻ gập phần dây thép của bàn chải tạo góc thích hợp. Đưa bàn chải luồn bên dưới dây cung môi, hướng từ lợi về phía cạnh cắn, chải chậm rãi, 15 lần, từ mắc cài này đến mắc cài khác. Sau khi dùng bàn chải kẽ cho mỗi mắc cài, dùng bàn chải thông thường theo cách đã hướng dẫn ở trên. Bàn chải đánh răng của bạn sẽ hư nhanh chóng vì mắc cài, do đó bạn cần thay bàn chải ngay khi nó bị xơ tua.

Dùng chỉ tơ nha khoa: Sử dụng chỉ tơ ít nhất một lần một ngày, tốt nhất là dùng chỉ tơ sau tất cả các bữa ăn. Khi bạn mang mắc cài thì sẽ khó để luồn được chỉ dưới dây cung nhưng đã có các dụng cụ đặc biệt để hỗ trợ, đó là cây luồn chỉ và một loại chỉ tơ đặc biệt.

Fluoride: Luôn sử dụng kem đánh răng có chứa fluoride. Nha sĩ có thể sẽ khuyên bạn dùng thêm các nước súc miệng có chứa fluoride thông thường. Chúng sẽ cung cấp fluoride để bảo vệ và làm răng cứng chắc trong suốt quá trình chỉnh nha. Sau khi chải răng, súc sạch kem đánh răng, ngậm 5 -10ml dung dịch FluorCare 30 giây, sau đó nhả thuốc, để lại phần thuốc còn bám lại ít nhất 30 phút. Tốt nhất nên thực hiện trước khi đi ngủ để fluor tiếp tục tác dụng suốt cả đêm. Một gợi ý có ích là bạn làm việc này vào cùng một đêm mỗi tuần. Ví dụ đêm chủ nhật có thể là đêm fluor.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như bàn chải kẽ, nước súc miệng sát khuẩn, máng bảo vệ (nhất là khi bạn chơi thể thao để tránh bị tổn thương do khí cụ va chạm vào mặt).

Bàn chải Bi-level để chải răng.

Bảo quản hàm duy trì và các khí cụ chỉnh nha tháo lắp

Nếu bạn có hàm duy trì sau chỉnh nha hay bất kỳ khí cụ chỉnh nha tháo lắp nào thì chúng cũng cần được vệ sinh thường xuyên. Chải sạch khí cụ hằng ngày bằng bàn chải đánh răng và có thể sử dụng thêm kem đánh răng. Đặc biệt, chú ý làm sạch mặt khí cụ tiếp xúc với răng và niêm mạc miệng. Nên chải khí cụ dưới vòi nước chảy và bên dưới có hứng chậu nước. Như vậy, dù bạn có trượt tay làm rơi hàm thì chúng cũng không bị gãy. Cũng có thể ngâm hàm trong dung dịch sát khuẩn loại chuyên dùng cho hàm giả. Không được sử dụng nước nóng để ngâm rửa hàm. Nó có thể làm biến dạng nhựa và do đó bạn không thể đeo được khí cụ nữa. Khi không đeo hàm nên giữ chúng trong một hộp bảo quản. Không nên gói hàm lại vì có thể bị nhầm là rác và vứt đi.

Một lưu ý nữa là cần ăn uống đúng cách, tránh các thực phẩm nguy cơ gây sâu răng cao, thức ăn cứng và dính như caramen, kẹo cao su…, không ăn vặt, không ăn các đồ ăn chứa nhiều đường trước khi đi ngủ mà không đánh răng lại. Ngoài ra, khám răng định kỳ là yêu cầu cần thiết để bạn kịp thời phát hiện các vấn đề răng miệng cũng như khắc phục ngay những biện pháp vệ sinh răng miệng chưa đúng.

TS. Võ Trương Như Ngọc, BS. Nguyễn Lan Anh

Chăm sóc trẻ bị hen phế quản tại nhà

Hen phế quản là bệnh viêm mạn tính của đường thở. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả thể chất và tinh thần người bệnh. Trẻ bị hen phế quản phải giới hạn hoạt động thể lực, đối diện với nguy cơ tử vong, suy hô hấp... khi lên cơn. Vì vậy, cha mẹ và người thân cần biết chăm sóc trẻ bị hen phế quản đúng cách tại nhà.

Khi chăm sóc trẻ mắc hen phế quản tại nhà cần phải biết cách nhận biết và xử trí khi trẻ lên cơn, tránh nguyên nhân làm khởi phát cơn hen, biết cách tự phòng ngừa bằng thuốc và tái khám theo đúng hẹn của bác sĩ.

Các dấu hiệu cơn hen đang đến là trẻ ho, khò khè, khó thở, quấy khóc, nặng ngực, thức giấc về đêm.

Khi trẻ có dấu hiệu lên cơn hen phế quản cần sử dụng thuốc cắt cơn có tác dụng nhanh. Ảnh: TL

Khi trẻ có các dấu hiệu trên, cần cho dùng thuốc cắt cơn có tác dụng nhanh. Xịt Ventolin MDI 100mcg 2 lần nếu không dùng buồng đệm, hoặc 4-6 lần nếu có buồng đệm. Mỗi lần cách nhau 1 phút. Có thể lặp lại 3 lần, mỗi lần cách nhau 20 phút. Sau khi xịt thuốc cắt cơn, nếu trẻ chuyển biến tốt thì có thể cho trẻ nghỉ ngơi, khám lại sau đó. Nếu trẻ không có chuyển biến tốt, vẫn còn thở nhanh, khó thở, nói không nổi, tím tái, cánh mũi phập phồng, co kéo hãm trên ức, thượng đòn, cơ ức đòn chũm,... cần nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế. Tuyệt đối không nên dùng thuốc cắt cơn dạng uống khi trẻ đang lên cơn hen.

• 
• 

Điều trị dự phòng bằng thuốc trong các trường hợp: Hen không kiểm soát hoặc kiểm soát một phần; Hen dai dẳng, có triệu chứng 1lần/tuần hoặc hơn, cơn hen về đêm 2 lần/tháng; Hen phế quản từng cơn, nhưng có tiền căn nhập viện vì cơn hen khởi phát nặng; Hen phế quản theo mùa, điều trị dự phòng bắt đầu mùa hoặc khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên và ngừng khi hết mùa.

Lưu ý cho trẻ tái khám đúng hẹn, tái khám ngay cả khi cảm thấy trẻ khỏi bệnh, không lên cơn hen. Bác sĩ sẽ theo dõi và xem lại diễn tiến của bệnh, đánh giá hiệu quả điều trị để có thể tăng, giảm liều hoặc thay thuốc phù hợp.

Giữ trẻ tránh các yếu tố nguy cơ khởi phát cơn hen như lông các loại vật nuôi trong nhà như chó, mèo, khói thuốc, mạt nhà, bụi bặm, khói bếp, gián, các loại bình xịt có mùi nồng nặc... Nhà ở cần thường xuyên mở cửa, quét dọn thông thoáng, vệ sinh sạch sẽ trong thời gian trẻ đi học, tránh dùng thảm trong nhà. Cần tránh cho trẻ hoạt động gắng sức, tránh xúc cảm quá mạnh, lưu ý đề phòng, giữ gìn không để trẻ cảm ho nặng.

Ở trường, cần cho thầy cô giáo biết về tình trạng của trẻ.  Trẻ vẫn tập thể dục, chơi thể thao vừa sức bình thường nhưng trước đó 15 phút cần cho trẻ hít giãn phế quản.

Bác sĩ  Nguyễn Thái Sơn

5 cách giúp trẻ có thói quen ăn uống lành mạnh

Do đó, với nhiều bố mẹ, chỉ cần cho trẻ ăn được một chút thôi cũng đã được coi là thành công rồi. Tuy nhiên, theo chuyên gia dinh dưỡng của Abbott, khi nói đến dinh dưỡng cho trẻ, hướng trẻ đến một thói quen ăn uống lành mạnh mới thực sự là chiến thắng.

Hãy tập cho trẻ thói quen tốt từ sớm

Một chuỗi các nghiên cứu được xuất bản trên tạp chí Nhi Khoa, được tài trợ bởi Bộ Y tế và Chăm sóc Con người Hoa Kỳ chỉ ra rằng thói quen ăn uống của trẻ được hình thành từ rất sớm, và bạn cho con ăn uống lành mạnh càng sớm thì càng có lợi cho sức khỏe lâu dài của trẻ. Đặc biệt, dinh dưỡng rất quan trọng đối với sức khỏe, sự tăng trưởng và phát triển của trẻ.

Tuy nhiên, trẻ không thể tự học các thói quen ăn uống lành mạnh. Bà Tama Bloch, nhà khoa học thuộc Bộ phận Nghiên cứu và Phát triển của Abbott cho biết: “Cha mẹ là những hình mẫu vô cùng quan trọng để dạy trẻ thói quen ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên khi bị áp lực về thời gian và sự kiên nhẫn có hạn, cha mẹ nhanh chóng nhượng bộ hoặc không có sự chuẩn bị để đưa ra những lựa chọn lành mạnh. Tuy nhiên, cần dành thời gian rèn cho trẻ khi chúng còn nhỏ, bởi càng lớn, việc này càng khó khăn hơn”.

Dạy cho trẻ thói quen ăn uống lành mạnh là việc không hề dễ dàng. Tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể làm được điều đó. Một vài “chiến lược” đơn giản như sau:

Sáng tạo: Chuẩn bị những bữa ăn đa dạng

Bạn càng cho con ăn đa dạng càng tốt. Sự kết hợp thức ăn là vô cùng quan trọng. Nếu trẻ không thích ăn chuối nhưng lại thích ăn bơ đậu phộng, hãy mời trẻ ăn một lát chuối có phết bơ đậu phộng. Đồ chấm ngon hay chỉ một chút pho mai phết lên trên miếng rau cũng có thể khiến con thấy thích thú. Ngoài ra, khi giới thiệu con một món ăn lành mạnh mới, bạn phải đảm bảo rằng trong đó có bao gồm một thứ mà con thích. Bằng cách đó, con sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi ăn món mới.

Hơn nữa, bằng việc đa dạng các loại thức ăn và thành phần trong một bữa ăn, bạn sẽ đảm bảo được rằng con có được nguồn dinh dưỡng đa dạng, cần thiết cho sự phát triển tối ưu. Nên cho trẻ ăn các loại rau củ, trái cây, ngũ cốc, sữa và các nguồn protein có chất lượng tốt như thịt nạc, các, các loại hạt và trứng.

Hành động: Hãy cho trẻ cảm thấy chúng được chủ động

Bà Bloch cho rằng, bên cạnh việc dạy con tại sao lại quyết định lựa chọn những thực phẩm bổ dưỡng, hãy để trẻ tham gia quá trình đưa ra quyết định, khi đó trẻ sẽ thích ăn những món ăn đó hơn. Hãy thử đưa trẻ cùng đi siêu thị và chọn những loại rau củ, trái cây để thử và thậm chí thử bổ quả dừa làm đôi để trẻ có thể khám phá bên trong. Để con bạn trở thành một phần của quá trình là không thể thiếu trong việc thiết lập những thói quen lâu dài.

Một cách khác để trẻ tham gia vào bữa ăn là hãy cho phép chúng chọn những món đồ như: chén, cốc, thìa… dễ thương, phù hợp với trẻ nhỏ tại cửa hàng.

Kiên nhẫn: Không bỏ cuộc

Khi ăn cùng trẻ, điều quan trọng là cha mẹ cần giữ cho trẻ bình tĩnh và không dùng món tráng miệng như một phần thưởng để trẻ ăn hết thức ăn. Bà Bloch cho biết: “Một nghiên cứu mới tại Đại học Aston chỉ ra rằng sử dụng thức ăn như một phần thưởng trong giai đoạn đầu đời sẽ vô tình dạy cho trẻ dựa vào thức ăn để đối phó với cảm xúc. Do đó, đừng tức giận hay thất vọng. Con bạn không nên cảm thấy mối liên hệ về mặt cảm xúc nào trong bữa ăn cả”. Bà còn khuyên nên áp đặt một quy tắc đơn giản: Con không cần ăn hết cả đĩa thức ăn, nhưng mỗi món con đều phải thử ít nhất một miếng.

Làm gương: Hãy ăn theo cách mà bạn muốn con mình ăn

Nếu bạn muốn trẻ ăn một bữa sáng đầy đủ mỗi ngày trong khi bản thân lại bỏ qua bữa sáng, con bạn sẽ thấy bối rối, không biết có phải “bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày” hay không. Cha mẹ cần cho con thấy rằng mình cũng xem trọng những thói quen dinh dưỡng và mong con làm theo như: ăn uống đầy đủ, ngồi xuống khi ăn và ăn đa dạng các thực phẩm lành mạnh, sẵn sàng thử các món mới, các món ăn khác nhau và thử ăn những món mà họ đã từng không thích trong lần thử đầu tiên. (Rất may là khẩu vị của chúng ta thay đổi theo thời gian).

Đúng lịch: Ăn 3 bữa chính và 2 bữa phụ mỗi ngày

Một thời gian biểu có cấu trúc rõ ràng, đều đặn bao gồm 3 bữa chính và 2 bữa phụ mỗi ngày sẽ làm cho mọi thứ trở nên quy củ hơn, cung cấp năng lượng cho con bạn đầy đủ hơn và dạy chúng rằng, nếu chúng không ăn trưa thì chúng sẽ phải đợi đến 2 giờ chiều để được ăn bữa phụ. Sẽ không có chuyện ra hàng mua kẹo trong vòng một giờ ngay sau khi từ chối bữa trưa. Bữa ăn không nên kéo dài quá 20 đến 30 phút. Hãy tuân thủ quy tắc đó và đừng từ bỏ. Sau thời gian đó, hãy nói cho con bạn biết khi nào thì đến bữa chính hay bữa phụ tiếp theo.

Cũng cần đảm bảo rằng mỗi bữa chính và bữa phụ luôn cung cấp đầy đủ dưỡng chất với những thức ăn lành mạnh. Đừng nhầm lẫn bữa phụ với việc ăn vặt 2 lần 1 ngày. Bữa phụ cũng cần đóng góp vào tổng lượng dinh dưỡng chung.

Dinh dưỡng đúng chính là nền tảng cho sức khỏe tốt, là điều kiện tiên quyết để mọi người ở mọi độ tuổi có thể có cuộc sống trọn vẹn nhất. Chuyên mục “Dinh dưỡng cho cuộc sống trọn vẹn” do Báo Sức khỏe & Đời sống kết hợp với Abbott Việt Nam - công ty chăm sóc sức khỏe toàn cầu thực hiện sẽ giới thiệu những kết quả nghiên cứu khoa học mới nhất về dinh dưỡng, những kiến thức hữu ích về thực hành dinh dưỡng trong cuộc sống và điều trị bệnh, bao gồm các chủ đề dinh dưỡng cho phụ nữ; bà mẹ và trẻ em; dinh dưỡng cho người lớn tuổi và người bệnh; dinh dưỡng để nâng cao sức khỏe.

THANH TRÀ

Bé mút ngón tay có gây hại?

Vậy, bé mút tay có lợi hay hại, chúng ta có nên cho trẻ mút ngón tay không, loại bỏ thói quen này như thế nào?

Vì sao bé mút tay?

Trong giai đoạn sơ sinh, mút tay là một trong những biểu hiện của việc bé đói và có nhu cầu được bú sữa. Điều đó làm bé thấy dễ chịu và có cảm giác bình yên. Khi lớn hơn thói quen mút tay trong mọi tình huống như: mệt mỏi, sợ hãi, buồn chán, buồn ngủ, hay lo lắng, căng thẳng… Lắm lúc trẻ phải mút tay để đi vào giấc ngủ và mỗi khi trở mình lúc nửa đêm. Theo thống kê chưa đầy đủ 90% số trẻ sơ sinh khi đói sẽ mút tay, và dần dần sẽ hình thành thói quen này ngay cả khi bé không đói thậm chí đã thôi bú sữa.

Tác hại của mút tay

Mút tay có gây hại cho bé?

Theo các nghiên cứu cho thấy đa số trẻ có thể an toàn khi mút ngón tay của chúng. Thông thường, các trẻ chỉ ngậm mút ngón tay một cách nhẹ nhàng trong khoảng thời gian ngắn nên không gây tổn thương đáng kể trên cơ thể. Ngậm mút tay chưa rửa sạch sẽ là nguồn căn cho trẻ bị các bệnh lây truyền qua đường miệng như bệnh tay chân miệng và các bệnh đường tiêu hoá ...

Trẻ ngậm ngón tay quá sâu khiến trẻ dễ bị nôn trớ, nhất là sau ăn uống. Ở những trẻ có động tác mút mạnh liên tục, thậm chí nhai hoặc dùng lưỡi đẩy có thể gây ra một số tổn thương ở da ngón tay, răng và hàm. Da ngón tay bị nứt đi nứt lại, lở loét, sẽ tạo điều kiện cho vi trùng bên ngoài xâm nhập vào dưới da sẽ gây viêm da mủ. Mút tay nhiều, lâu ngày, còn gây biến dạng xương ngón tay, tạo nên hình dạng ngón tay bất thường. Thậm chí biến dạng răng và hàm; miệng trẻ trở nên hô (do răng và hàm bị đẩy ra ngoài) hay móm (do một hàm bị đưa vào trong); lệch khớp cắn; rối loạn phát âm. Sau này cần phải đến nha khoa để điều trị. Về tâm lý, mút ngón tay thường được xem là biểu hiện của xấu hổ, thiếu tự tin và dễ là cái cớ khiến bạn bè trêu ghẹo, gây mặc cảm cho trẻ khi đến trường.

Giúp bé bỏ thói quen mút tay cách nào?

Làm sao để trẻ từ bỏ thói quen xấu?

Với trẻ còn bú nên cho bú mẹ đầy đủ. Nếu trẻ thỉnh thoảng mới mút tay, bố mẹ chỉ cần làm phân tâm trẻ, lôi cuốn sự chú ý vào những trò chơi khác, giúp trẻ dễ chịu vào những thời điểm sắp mút tay. Chịu khó tìm cách động viên, khích lệ trẻ những lúc không mút tay cũng mang lại hiệu quả giảm dần rồi tự hết. Bên cạnh đó, có thể sử dụng một số biện pháp như băng kín hay mang găng che tay trẻ, … nhằm làm giảm hứng thú mút tay cũng có hiệu quả nhất định.

Với trẻ lớn, cần được giải thích lồng ghép trong tác hại của những thói quen kém vệ sinh, nhắc nhở trẻ thường xuyên rửa tay sạch, cắt móng tay, vệ sinh da để tránh lây bệnh.

Nếu những cố gắng trên của bạn không giúp đuợc trẻ, hãy đưa trẻ đến khám tại các khoa nhi chuyên về tâm lý trẻ em.

Bác sĩ Yến Thủy

Ăn cá giúp giảm nguy cơ dị ứng ở trẻ

Những trẻ thường xuyên ăn cá trong năm đầu đời thì giảm được nguy cơ mắc phải những chứng dị ứng thông thường cho đến 12 năm sau. Nhóm nghiên cứu cho biết chỉ cần cho trẻ ăn cá từ 2 - 3 lần/tháng cũng đủ làm giảm các nguy cơ mắc bệnh dị ứng của trẻ.

Cụ thể, những trẻ thường xuyên ăn cá trong những năm đầu đời thì giảm được 22% nguy cơ mắc bệnh chàm và giảm được 26% nguy cơ mắc bệnh sốt mùa hè.

Để có kết quả trên, các nhà nghiên cứu tại Viện Karolinska (Thụy Điển) đã giám sát chế độ dinh dưỡng của 3.285 trẻ trong những năm đầu đời, khi trẻ lên 2 tuổi, 4 tuổi, 8 tuổi và 12 tuổi.

My Hoa (Theo ABC new, 6/2013)

Cách phòng ngừa rối loạn tiền đình

Rối loạn tiền đình

Người phụ nữ ngồi trong phòng khám với vẻ mặt đầy mệt mỏi, lo lắng và sợ hãi. Chị mô tả lại cho bác sĩ những triệu chứng như chóng mặt, cảm giác bồng bềnh, đôi lúc như bị xoay giật, như bị nhấn chìm trong những cơn sóng, buồn nôn... Sau cơn, người bệnh cảm thấy đầu đau nhức, cảm giác mệt mỏi tràn đến, cơ thể rũ rượi, mặt xanh như tàu lá... Bác sĩ chẩn đoán chị bị hội chứng tiền đình. Vậy làm thế nào để thoát khỏi nỗi ám ảnh này?

Vì sao rối loạn tiền đình?

Tiền đình là một bộ phận cơ thể nằm sâu trong tai, có nhiệm vụ chính là giữ thăng bằng cho cơ thể. Khi chúng ta di chuyển, cúi, xoay... hệ thống tiền đình cũng sẽ nghiêng lắc theo các động tác này của cơ thể và giúp cơ thể có tư thế thăng bằng. Hệ thống tiền đình được điều khiển bởi các nhóm thần kinh cao cấp hơn nằm trong não bộ.

Ốc tai - vị trí xảy ra rối loạn tiền đình.

Rất nhiều bệnh lý của hệ tiền đình ốc tai có thể gây rối loạn tiền đình. Y khoa thường chia làm hai nhóm nguyên nhân chính là rối loạn tiền đình trung ương hay rối loạn tiền đình ngoại biên. Sự phân loại này nhằm giúp thầy thuốc dễ dàng hơn trong việc chẩn đoán và điều trị. Ngoài những trường hợp có nguyên nhân rõ ràng như viêm tai, chấn thương tai, xuất huyết tai trong... có một tỷ lệ khá lớn rối loạn tiền đình không có nguyên nhân rõ rệt. Có những người do đặc tính giải phẫu khác biệt sẽ rất nhạy cảm khi môi trường thay đổi và dễbị hội chứng rối loạn tiền đình hơn người khác.

Biểu hiện của hội chứng tiền đình

Hội chứng tiền đình thường xuất hiện với cơn cấp tính. Cơn có thể tự xuất hiện hay khi người bệnh bị một yếu tố thuận lợi nào đó kích thích, như nghe tiếng động mạnh, âm thanh lớn khó chịu, cãi vã, xung đột, đi xa trên các phương tiện giao thông... Triệu chứng thường gặp là chóng mặt chao đảo, thấy mọi vật như xoay vần, buồn nôn, nôn. Nặng hơn có thể có các triệu chứng mất thăng bằng không giữ được tư thế, bước đi khó khăn, dễ ngã... Cơn chóng mặt sẽ tăng nếu cử động hay xoay đầu nhanh. Cơn rối loạn tiền đình thường xảy ra từng đợt, rất dễ tái phát khi nguyên nhân gây rối loạn tiền đình chưa được giải quyết.

Những cơn chóng mặt của hội chứng tiền đình làm người bệnh rất khó chịu, đôi khi họ không dám đi xa, không dám ngồi trên các phương tiện giao thông vì luôn lo sợ xuất hiện cơn rối loạn tiền đình. Hơn nữa người bệnh thường hay bị mệt mỏi, có xu hướng ngại di chuyển, hạn chế tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Điều này càng làm nặng thêm bệnh và lâu ngày có thể dẫn tới hội chứng trầm cảm rất khó chữa trị.

Điều trị rối loạn tiền đình

Điều trị

Điều trị hội chứng tiền đình được chú ý vào việc hướng dẫn người bệnh biết cách xử lý cơn cấp tính, thầy thuốc giúp phát hiện và điều trị nguyên nhân cùng với hướng dẫn người bệnh tập luyện để phòng cơn tái phát.

Một số nguyên tắc trong điều trị

Phòng ngừa khi tiếp xúc với nguy cơ hay thay đổi tư thế: Người dễ bị hội chứng tiền đình thường phải dùng thuốc phòng ngừa trước khi đi tàu xe. Nên tránh tập trung vào các dấu hiệu của bệnh bằng cách chú ý vào một việc khác như nghe nhạc, kể chuyện vui, thậm chí nếu ngủ được thì càng tốt. Ngoài ra, có những biện pháp tự kỷ ám thị cũng giúp tránh xuất hiện cơn như dán cao, bôi dầu... Trước khi đi chỉ ăn nhẹ, không ăn nhiều chất nặng mùi hay quá no.

Khi không tự kiềm chế được, phải biết xử lý tốt cơn chóng mặt cấp tránh tai nạn cho bệnh nhân. Phải ngưng điều khiển các phương tiện có động cơ hay những công việc nguy hiểm. Có thể dùng thuốc chống nôn hay cắt cơn. Loại bỏ ngay các dụng cụ để chứa chất nôn vì có thể là yếu tố gây kích thích nôn tiếp. Nên cho bệnh nhân ngồi ở vị trí thoáng gió, chắc chắn, tránh di chuyển vì rất dễ ngã gây chấn thương. Sau cơn có thể cho dùng thêm ít nước đường hay khoáng chất. Khi cơn nặng kéo dài, nhất là những trường hợp có nguyên nhân bệnh của tai mũi họng hay não cần nhập viện để được điều trị tích cực hơn.

Điều trị tích cực để loại bỏ nguyên nhân gây hội chứng tiền đình... như những bệnh của tai mũi họng (viêm, thoái hóa, bệnh về mạch máu...), bệnh của não bộ (thoái hóa, tai biến mạch máu não...), các nguyên nhân được cho là yếu tố nguy cơ làm tăng cơ hội bị chóng mặt và rối loạn tiền đình (tăng huyết áp, hạ đường huyết, hay khi dùng một số thuốc gây tổn hại cho cơ quan tiền đình ốc tai...).

Luyện tập tránh tái phát: Có nhiều biện pháp luyện tập cho hệ thống tiền đình thích nghi dần với sự thay đổi tư thế nhanh, như những người mới đi biển trong những lần đầu thường bị chóng mặt, nôn dữ dội nhưng lâu dần sẽ quen. Tập tư thế đầu xoay nhẹ nhàng giúp tăng cung cấp máu và quen với sự thay đổi tư thế.

Người bệnh bị hội chứng rối loạn tiền đình nhiều lần nên đi khám để được hướng dẫn tập những bài vật lý trị liệu giúp bù trừ sự mất cân bằng của hệ thống tiền đình. Bài tập sẽ giúp gia tăng sự thích nghi với việc thay đổi tư thế, tăng khả năng duy trì thăng bằng khi đứng, đi, lắc lư hay xoay chuyển. Những bài tập sẽ thường bắt đầu với tốc độ chậm, xoay chuyển ít, sau đó nhanh dần và độ xoay chuyển ngày càng rộng hơn. Những bài tập này đã được chứng minh là rất có lợi cho sự thích nghi của hệ thống tiền đình với thay đổi tư thế theo thời gian. Nhiều người bệnh thậm chí có thể bỏ hẳn thuốc sau một thời gian tập luyện kiên trì.

Nhìn chung, mặc dù không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng bệnh nhân, nhưng rối loạn tiền đình ảnh hưởng khá nhiều đến chất lượng cuộc sống cả về thể chất lẫn tinh thần của người bệnh. Việc điều trị thường rất cần đến sự kiên trì của bệnh nhân, vì không thể đạt kết quả trong một thời gian ngắn. Để phòng ngừa nguy hiểm, người bị hội chứng rối loạn tiền đình tránh chọn các công việc liên quan đến độ cao, máy móc... Khi cơn xuất hiện nhẹ, có thể tập cách tự xử lý, nhưng nếu cơn nặng và kéo dài hay lặp lại nhiều lần, cần thiết phải thăm khám ở chuyên khoa Nội thần kinh để được tư vấn và điều trị đúng cách. Ngoài việc điều trị bằng thuốc và tập luyện như đã nêu ở trên, yếu tố trị liệu bằng tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng trong hiệu quả điều trị. Tinh thần sảng khoái vui tươi, tâm lý nhẹ nhàng thư giãn, không có những căng thẳng lo âu sợ hãi... sẽ giúp cơn rối loạn tiền đình ít xuất hiện hơn.

BsCKII. Lưu Xuân Thu

3 thói quen không tốt cho sức khỏe bạn cần loại bỏ ngay

Thường ngày trong sinh hoạt đôi khi có những thói quen nếu không để ý có thể gây tác hại tới sức khỏe. Ðể có sức khoẻ tốt hơn sống vui hơn... chúng ta bỏ những thói quen này.

Ngoáy mũi

Khi ngồi rảnh rỗi không có việc gì làm, nhiều người thường hay ngoáy mũi và cho rằng đây là cách vệ sinh cho mũi. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng, ngoài việc mất vệ sinh, ngoáy mũi có thể hủy hoại lông mũi, làm rách màng dính, gây chảy máu. Vì màng dính ở mũi rất mềm, mỏng và có nhiều mạch máu. Nguy hiểm hơn vi trùng theo ngón tay vào lỗ mũi, làm mũi bị viêm mạn tính, tắc lỗ mũi, đỏ mũi, sống mũi sưng đỏ lâu ngày không khỏi.…

Cắn móng tay dễ nhiễm giun sán

Cắn móng tay

Thói quen này không chỉ thường gặp ở trẻ nhỏ mà nhiều người lớn cũng có thói quen cắn móng tay. Nhiều bạn gái thường cắn móng tay mỗi khi cảm thấy lo lắng điều gì đó. Kết quả là móng tay bị nham nhở, quá sát với phần thịt, dẫn đến sưng đau móng tay, thậm chí bị nhiễm trùng. Thường xuyên cắn móng tay còn có thể làm biến dạng ngón tay.

Móng tay còn chứa rất nhiều vi khuẩn, trứng các loại ký sinh trùng vì thế việc cắn móng tay còn khiến chúng ta nhiễm giun sán. Ngoài ra, cắn móng tay còn làm hại đến răng và làm mỏi khớp thái dương. Điều đó làm ảnh hưởng đến sức nhai và cách phát âm. Để hạn chế cần thường xuyên cắt tỉa móng tay cũng là một cách để nhắc nhở bạn không được phá huỷ bộ móng tay.

Ngoáy mũi có thể gây nhiều bệnh tai mũi họng (ảnh có tính chất minh họa)

Nhổ lông mũi

Đây là thói quen của các đấng mày râu. Các chuyên gia cảnh báo: tuyệt đối không nên nhổ lông mũi vì lông mũi có chứng năng ngăn chặn bớt bụi, vi khuẩn làm ấm không khí khi hít thở, ngăn chặn sự tấn công của bụi, vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp. Ngoài ra việc cắt tỉa lông mũi còn dễ làm tổn thương niêm mạc mũi, gây trầy xước, chảy máu. Cách tốt nhất là nên rửa mũi hàng ngày bằng khăn mềm, động tác nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh hoặc quá sâu. Hãy bỏ thói quen tưởng như rất nhỏ nhặt này lại gây hại cho chúng ta. 

Công Tráng

Đừng để khói thuốc lá gây hại cho con trẻ

Thuốc lá có nhiều tác hại rõ rệt đến sức khoẻ trẻ em dù rằng các cháu chỉ hít phải khói thuốc lá do người lớn thải ra một cách thụ động. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ước tính có khoảng 50% số trẻ em trên thế giới bị hít khói thuốc lá thụ động.

Tác hại từ khói thuốc lá đối với sức khỏe trẻ em

Tác hại dễ nhận thấy nhất là những ảnh hưởng xấu trên đường hô hấp của trẻ:

Trẻ em hút thuốc thụ động có nguy cơ lớn bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới, bao gồm viêm phế quản và viêm phổi. Các chuyên gia ước tính mỗi năm có khoảng 150.000 - 300.000 trẻ em dưới 18 tháng tuổi bị viêm phế quản hoặc viêm phổi có liên quan đến khói thuốc lá. Những trẻ dưới 1 tuổi là con của những người hút thuốc bị viêm phế quản hoặc viêm phổi cao gấp đôi những người không hút thuốc. Thêm vào đó, con của những người hút thuốc bị nặng hơn và thường phải nằm viện lâu hơn 20% thời gian so với con của những người không hút thuốc.

Trẻ hút thuốc thụ động nơi công cộng bị ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe

Người cha hút thuốc và đặc biệt là người mẹ hút thuốc cũng làm tăng tỉ lệ mắc và mức độ nặng của bệnh hen. Những đứa trẻ trong gia đình có người hút thuốc đòi hỏi nhiều chăm sóc y tế hơn, và nguy cơ bùng phát cơn hen hàng ngày tăng gấp 2 lần, số lần phải nhập viện để điều trị cơn hen cũng nhiều hơn so với những đứa trẻ mà các thành viên trong gia đình không hút thuốc. Trên toàn thế giới có khoảng từ 200.000 - 1.000.000 trẻ em bị hen suyễn đang phải chịu những tác động xấu do cha mẹ chúng nghiện hút thuốc.

Trẻ em hút thuốc lá thụ động sống chung nhà với một bệnh nhân lao có nguy cơ bị lây nhiễm lao với tỉ lệ cao gấp gần 5 lần so với đứa trẻ không bị hít khói thuốc lá thụ động.

• 
• 

Một số tác hại khác

Theo một cuộc nghiên cứu khoa học quy mô được tiến hành gần đây tại Hoa Kỳ nhận định những đứa trẻ tiếp xúc với khói thuốc trong nhà có thể có chỉ số IQ (chỉ số thông minh) thấp hơn những đứa trẻ cùng tuổi không hít phải khói thuốc lá thụ động. Môi trường bị ô nhiễm khói thuốc lá đã được chứng minh có liên quan trực tiếp đến một số các vấn đề về sức khỏe ở trẻ, bao gồm hội chứng trẻ bị đột tử, đau bụng, viêm tai giữa, làm tồi tệ thêm các triệu chứng của bệnh chàm bội nhiễm cũng như làm nảy sinh các vấn đề khác về hô hấp và tiêu hóa.

Cuộc nghiên cứu còn cho biết thêm: những đứa trẻ sống trong môi trường bị ô nhiễm khói thuốc có thể gây tổn hại tới hệ thần kinh, tác động tiêu cực tới quá trình phát triển kỹ năng lập luận và kỹ năng nhận thức ở trẻ như suy giảm chức năng nhận thức của não, giảm trí nhớ và tăng nguy cơ mắc chứng tâm thần phân liệt gấp 3 lần, trẻ sẽ có kết quả học tập yếu kém hơn, nhất là khả năng đọc và làm toán.

Bảo vệ trẻ khỏi khói thuốc bằng những quyết tâm

Hãy nói không với việc hút thuốc: khuyến khích mọi thành viên trong gia đình nâng cao ý thức giữ gìn môi trường trong lành bằng việc kiên quyết không hút thuốc lá.

Hãy giúp bọn trẻ, nhất là trẻ vị thành niên tránh xa thói quen xấu này: nhắc nhở con bạn hút thuốc là một thói quen xấu. Hút thuốc khiến cho hơi thở nặng mùi, khiến cho quần áo, tóc tai đều ám mùi và làm răng vàng ố. Hút thuốc có thể khiến bạn bị ho mãn tính và không còn năng lượng để chơi thể thao hoặc tham gia các hoạt động khác.

Đừng để bản thân bị tốn kém vô bổ vì hút thuốc lá: hút thuốc rất tốn kém. Hãy giúp con bạn làm phép tính chi phí hàng tuần, hàng tháng, hàng năm cho một bao thuốc mỗi ngày. Bạn có thể so sánh chi phí cho hút thuốc với chi phí cho đồ dùng, quần áo hoặc những nhu cầu cần thiết khác của cuộc sống hàng ngày. Đặc biệt, hút thuốc lá sẽ làm cho cơ thể mắc bệnh dễ dàng làm tăng thêm chi phí hàng ngày khiến cuộc sống càng khó khăn hơn.

Theo đuổi thú vui bổ ích trong cuộc sống: hãy hoạt động thể thao tích cực để chống lại việc hút thuốc, tham gia vào những chiến dịch của trường hoặc địa phương về chống hút thuốc lá, ủng hộ việc cấm hút thuốc lá ở những nơi công cộng. Những hoạt động này vừa có lợi cho bản thân vừa mang lại điều tốt đẹp cho gia đình và cộng đồng.

ThS.BS. ĐINH THẠC

Chuyển mùa, chớ chủ quan với virut Zika

Trước thông tin cho rằng miền Bắc không phải lo virut Zika vì đang vào mùa rét nên loại muỗi truyền virut Zika không phát triển, theo Cục Y tế dự phòng, miền Bắc là địa bàn lưu hành muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết, mặc dù hiện nay, miền Bắc vẫn chưa phát hiện người nhiễm virut Zika do quần thể muỗi vằn chưa lây nhiễm virut này, tuy nhiên, do mở rộng giao lưu đi lại giữa các địa phương nên nguy cơ lây nhiễm rất lớn. Hiện thời tiết miền Bắc đang trở lạnh, theo các chuyên gia, muỗi vằn vẫn tồn tại trong cộng đồng và tiềm ẩn nguy cơ lan truyền virut Zika, nếu bị đốt, vẫn có thể làm lan truyền virut Zika.

Đến thời điểm này, cả nước đã ghi nhận 36 trường hợp nhiễm virut Zika, trong đó chủ yếu là ở khu vực miền Nam và Tây Nguyên. Có 6 tỉnh, thành phố (TP.HCM, Bình Dương, Long An, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Phú Yên) đã ghi nhận các trường hợp nhiễm virut Zika. Vì lượng muỗi vằn lưu hành thường xuyên với mật độ cao ở các khu vực miền Nam, miền Trung và Tây Nguyên nên sẽ gia tăng nguy cơ lây truyền dịch bệnh Zika rất lớn.

Theo cảnh báo của các chuyên gia, người nhiễm virut Zika thường không rõ triệu chứng hoặc biểu hiện bệnh nhẹ nên khó dự phòng muỗi đốt lây truyền virut Zika sang người lành. Khoảng 60 - 80% các trường hợp nhiễm virut Zika không có dấu hiệu, triệu chứng lâm sàng. Bên cạnh đó, người nhiễm virut Zika thường không rõ triệu chứng hoặc biểu hiện bệnh rất nhẹ nên người dân còn chủ quan trong việc dự phòng muỗi đốt lây truyền virut Zika sang người lành.

Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cũng cho biết, một số dấu hiệu biểu hiện nghi ngờ nhiễm virut Zika ở người dân nói chung và bà bầu nói riêng, bao gồm: Phát ban trên da, sốt (thường sốt nhẹ), viêm kết mạc mắt không mủ, đau khớp, phù quanh khớp, đau cơ. Các biểu hiện triệu chứng thường kéo dài từ 2 - 7 ngày. Bộ Y tế khuyến cáo phụ nữ có thai nên chủ động đi đăng ký theo dõi thai sản sớm để được khám, theo dõi sức khỏe định kỳ kể cả thai phụ và thai nhi. Nếu có biểu hiện nghi ngờ nhiễm bệnh, hãy đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn sức khỏe. Ngoài ra, Bộ Y tế đề nghị người dân có ý thức hợp tác phun hóa chất diệt muỗi phòng bệnh do virut Zika.

Nguyên Anh

5 vị trí không ngờ có thể bị ung thư da

Nhắc đến ung thư da, bạn thường nghĩ nguyên nhân do tiếp xúc và tổn thương do ánh nắng mặt trời. Phần lớn các trường hợp ung thư da thực sự có liên quan đến phơi nhiễm kéo dài hoặc nghiêm trọng với ánh sáng tia cực tím. Nhưng không phải tất cả các trường hợp đều như vậy. Các yếu tố khác ảnh hưởng tới nguy cơ ung thư da bao gồm chủng tộc, di truyền, số nốt ruồi, chức năng hệ miễn dịch, phơi nhiễm với bức xạ và các thuốc cũng như một số chất. Kết quả là ung thư da có thể xuất hiện ở những nơi bạn không ngờ tới.

1. Phía sau tai

Tai là vị trí phổ biến hàng thứ 3 trên cơ thể có thể bị ung thư da tế bào đáy. Bên cạnh việc vệ sinh sạch sẽ phía sau tai, bạn cũng cần quan sát vị trí này. Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng phía sau tai là nơi phổ biến hàng thứ hai trên tai có thể xuất hiện ung thư da. Vì vậy hãy dùng một chiếc gương hoặc nhờ ai đó giúp kiểm tra vị trí ung thư da không ngờ này.

2. Giữa mông

Ung thư da có thể xảy ra ở giữa mông. Bên cạnh các loại ung thư da phổ biến như tế bào đáy, tế bào gai và u hắc tố, những loại ung thư da ít phổ biến hơn có thể xuất hiện ở khu vực này. Vì vậy, hãy chú ý tới toàn bộ cơ thể, thậm chí nếu cần có thể sử dụng gương cầm tay. Và không bỏ qua các triệu chứng như ngứa vùng giữa mông. Các dạng ung thư da không phổ biến khác có thể bắt đầu theo cách đó.

3. Trên màng nhầy

Ung thư tế bào vảy và u hắc tố có thể xuất hiện trên màng nhày của cơ thể bao gồm môi, trong miệng, mũi và các mô sinh dục. Ung thư tế bào vảy có thể trông giống như một vết loét hở, mảng cứng hoặc phát triển đến mức có thể gây chảy máu. Và mặc dù bất cứ ai cũng có thể bị u hắc tố ở những khu vực này, bệnh ảnh hưởng phổ biến nhất trên màng nhày của những người có nhiều sắc tố da tối màu.

4. Giữa các ngón chân

Nếu bạn thích chăm sóc móng chân, khu vực giữa các ngón chân (kẽ chân) có thể thân thuộc với bạn. Bạn nên thường xuyên kiểm tra kẽ chân và không phải chỉ để làm sạch chúng. Bạn cần nhận biết những thay đổi bất thường. Chú ý đến những đốm đen, vết loét không liền hoặc các tổn thương khác trên khu vực này.

5. Trên gan bàn chân, lòng bàn tay và móng tay

U hắc tố xuất hiện trên gan bàn chân hoặc lòng bàn tay được gọi là u hắc tố dạng nốt ruồi son ở ngọn chi. Loại này cũng bao gồm u hắc tố màng nhày và móng tay. Mặc dù u hắc tố thường xảy ra ở người da trắng hơn so với người da đen, khi người da đen bị u hắc tố, phần lớn các trường hợp là u dạng nốt ruồi son ở ngọn chi. Và 35-90% xuất hiện trên bàn chân hoặc duy nhất ở gan chân.

BS Tuyết Mai (Theo Healthgrades)

Bệnh nhiễm khuẩn: đa số trẻ em mắc phải

Dịch bệnh mùa hè trở nên nóng hơn bao giờ hết khi hầu hết các bệnh viện trong cả nước đều quá tải với số bệnh nhân nhi tăng. Trong đó, bệnh nhiễm khuẩn chiếm đa số.

Trẻ bệnh là do… cha mẹ

Theo WHO, tỉ lệ trẻ bị bệnh nhiễm khuẩn đa phần tập trung ở các nước đang phát triển. Riêng tại Việt Nam, số bệnh nhân nhập viện do bệnh nhiễm khuẩn tăng cao đột biến trong mùa hè nắng nóng và chiếm đa số là trẻ em.

Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm (BV Nhi Đồng I TP.HCM) thì trẻ mắc bệnh nhiễm khuẩn cao vào mùa hè là do các em không được vệ sinh đúng phương pháp trong khi thời tiết quá nóng, thêm vào đó là thức ăn bảo quản không kỹ lưỡng và lịch sinh hoạt, vui chơi dày đặc, trẻ cũng mệt mỏi, từ đó giảm sức đề kháng. Bác sĩ Khanh cũng lưu ý thêm: “Bệnh mùa hè không đùa được. Trẻ bệnh nhẹ thì dăm ngày, một tuần sẽ khỏi, không may bệnh nặng thì rất dễ để lại biến chứng mãn tính rất nguy hiểm. Việc trẻ có tránh được bệnh hay không hoàn toàn phụ thuộc vào các bậc cha mẹ. Hơn ai hết, họ phải có ý thức bảo vệ con mình”.

 

Phụ huynh nên tập cho trẻ thói quen giữ vệ sinh cơ thể, tắm rửa sạch sẽ bằng sữa tắm diệt khuẩn để phòng ngừa bệnh.

“Ổ bệnh” ngay trên cơ thể

Nhiều người thắc mắc, mình chăm con cũng khá kỹ, luôn cảnh giác khi cho trẻ ra ngoài chơi, trang bị dụng cụ “bảo hộ” đầy đủ mà trẻ vẫn mắc bệnh. Thật ra, ổ bệnh mà bạn nghĩ xa vời lại nằm ngay trên chính cơ thể bạn và trẻ. Trung bình, bàn tay của một người có thể chứa hàng triệu mầm bệnh. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều người, đặc biệt là trẻ em, dễ bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn qua đường hô hấp, tiêu hóa như: tả, lỵ, nhiễm giun sán, nhiễm cúm, tay chân miệng, dịch tiêu chảy cấp do virus Rota…

• 
• 

Do đó, không phải ngẫu nhiên mà tổ chức WHO lại khuyến cáo nên tập cho trẻ thói quen giữ vệ sinh cơ thể, tắm rửa sạch sẽ bằng sữa tắm diệt khuẩn bởi đây là cách phòng ngừa bệnh đơn giản, an toàn và hiệu quả nhất hiện nay. Việc rửa tay ngay khi trông chúng có vẻ “sạch sẽ” nhất bằng nước rửa tay diệt khuẩn cũng cần được thực hiện khoa học: trước, sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi chơi; trước khi nấu ăn, trước khi chăm sóc trẻ... Việc tắm bằng sữa tắm diệt khuẩn cũng cần được thực hiện nghiêm túc.

T.H

Ngăn ngừa bệnh nhiễm khuẩn với Lifebuoy: Ngoài xà phòng diệt khuẩn, Lifebuoy còn có các sản phẩm đa dạng như sữa tắm, nước rửa tay với nhiều mùi hương dễ chịu, phù hợp cho gia đình. Các sản phẩm vệ sinh diệt khuẩn của Lifebuoy được chứng nhận về khả năng tiêu diệt hiệu quả vi khuẩn gây bệnh. Nhãn hàng cũng đi đầu trong các chiến dịch nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe của người dân khắp nơi trên thế giới, đặc biệt là ở châu Á và châu Phi.